Tweet

Mustafa Sönmez

Emekliler için CHP tarafından seçim bildirgesine konulan +2 maaş hem mümkün, hem gerekli. Hatta 4 maaş bile hem gerekli hem mümkün. Bunun kaynağı ise gelir ve harcama kalemlerinde yapılacak düzenleme ile yaratılabilir.

Gereklidir, çünkü…

Türkiye gelir dağılımı açısından dünyanın en utanç verici tablolarından birini G.Afrika ve Meksika ile paylaşıyor.

Türkiye’nin devlet tarafından sağlanan sağlık harcamaları, emekli maaşları ve diğer sosyal yarımlarının toplamından oluşan sosyal yardım harcamaları, milli gelirin yüzde 12’sini ancak buluyor. Bu oran, OECD ülkelerinde ortalama olarak milli gelirin yüzde 22’si boyutunda. Bazı ülkelerde daha yüksek; mesela Fransa’da sosyal harcamalar milli gelirin yüzde 32’sine ulaşıyor.

Halen SGK’dan maaş alan emekli sayısı 11 milyon dolayında. Bunların 7,5 milyonu işçi, memur,esnaf emeklisi, kalanı dul-yetim, yaşlılardan oluşuyor.

Bütün bu emekli kesime ödenen yıllık emekli maaşları , devletin (merkezi bütçe, belediyeler,. SGK vd.) kurumlarının yaptığı yıllık harcamaların yüzde 19’una denk geliyor, milli gelirin ise ancak yüzde 8’ini oluşturuyor.

2 ek maaş

11 milyon dolayındaki emekliye yapılacak 2 maaş ek ödeme, SGK bütçesinde yer alan emekliler için 158 milyar TL’lik ödeneğin 25 milyar TL dolayında artırılarak 184 milyar TL’ye çıkarılması demek. Emeklilerin bütçesinin 2 ek maaş ile 184 milyar TL’ye çıkarılması, milli gelir içindeki paylarını yüzde 8’den yüzde 10’a çıkarmak anlamına geliyor, aynı zamanda. Bu hem hem imkansız değil hem de gerekli.

Çünkü halen ortalama emekli aylığı 1100 TL dolayında ve bu gelirle emeklilerin geçinmesi mümkün değil.

Kaynak nereden?

Hedef 2 ek maaş olarak tutulursa bunun kaynağı bütçe harcamalarındaki tasarruflarla gerçekleştirilebilir. 2015’te 12,5 milyar TL olarak açıklanan Savunma ve güvenlik bütçesinden 2, 5 milyar TL, savunma fonuna aktarılanların 2,5 milyar TL azaltılması, devletin inşaat alım ve yatırımlarını 10 milyar TL azaltmak ve devletin daha az borçlanarak 54 milyar TL’lik faiz giderinden 10 milyar TL tasarruf etmesi, 2 maaşın kaynağını ortaya çıkarır.

Dahası, ek 4 maaş için kaynak gerekirse o da mümkün. Şöyle ki;

O da vergi yükünü daha adil hale getirerek yaratılabilir; Banka ve şirketlerin ödediği kurumlar vergisinin payı yüzde 8 bile değil, bunu 10 milyar TL artıracak bir düzenleme mümkün. Lüks otomobillerden 3 milyar TL daha vergi alınabilir. Son 10 yılda İstanbul,Ankara ve İzmir’de lüks konut ve plazalardan mülk edinenlerden 12 milyar TL’lik “rant vergisi” toplanabilir. Böylece artı 2 maaşın da kaynağı vergilerden sağlanır.

Emeklilere ödenecek 4 artı maaş, 2015 için 50 milyar TL, hem gelir dağılımında biraz olsun adalet sağlar hem de tüketime gidince ekonomiyi canlandırır, vergi üretir ve büyümeye katkıda da bulunur.

(Birgün Ekonomi, 21.04.2015)