Tweet

Emir ÖNAL

Trabzon Kadın Platformu’nun oluşturduğu bir grup kadın, Cuma hutbesinde Kuran’a göre miras hukukunu anlatan ve kadınların miras alması gerektiğini ileri süren Diyanet’i protesto etti. Kadınlar, “Kadınların hak ve özgürlükleri Cumhuriyet’in dokunulmaz çizgisidir” dedi.

Diyanet’i protesto eden kadınlar adına konuşan Ayşe Kaya Civelek, Anayasa’nın 136. maddesine atıf yaparak “kadınların mirastan pay almaması” konusundaki Cuma hutbesine tepki gösterdi. Diyanet’in Anayasa’ya karşı suç işlediğini, hukukun üstünlüğü ve laiklik ilkesine aykırı davrandığını belirten Civelek, Trabzon Kadın Platformu adına yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Açıklamamıza anayasanın bir maddesiyle Diyanet İşleri Başkanlığı’na görevini hatırlatarak başlamak isteriz: MADDE 136: Genel idare içinde yer alan Diyanet İşleri Başkanlığı, laiklik ilkesi doğrultusunda bütün siyasi görüş ve düşüncelerin dışında kalarak ve milletçe dayanışma ve bütünleşmeyi amaç edinerek, özel kanununda gösterilen görevleri yerine getirir. Evet, ne yazık ki anayasadan alıntılar yapmak, devletin kurumlarına gerçek sorumluluklarını hatırlatmak zorunda kalıyoruz. Ne yazık ki sistematik biçimde kadını ikincil sınıf vatandaş konumuna hapsetmeye çalışan anlayışlar karşısında kadın kazanımlarımızı korumak zorunda olduğumuzu düşünüp sesimizi, söylemlerimizi daha da kuvvetlendiriyoruz. Varlığı bile sorgulanmaya açık olan, kadının hayatını açıklamaktan aciz bir kuruma dönüşmüş Diyanet’in açıklamaları kadınlara, hukukun ve anayasaların güvence altına aldığı hakların hiçe sayılmasına hizmet etmektedir.

Son açıklamalarında kadınlara yaşam biçimi tayin etmeye çalışan bu anlayış, ayrımcılık ve eşitsizlik kıyafetleri giydirilerek günlük hayatımıza yeniden, kadim kurumsal kalkanlar aralarına sokulmaya çalışılmaktadır. Biz biliyoruz, unutmuyoruz; bu ülkede kadınların kazanılmış haklarını gasp etmenin adı “aileyi koruma” bahanesiyle toplumsal meşruiyet kazandırılmaya çalışılmaktadır. Tatil organizasyonları kadar kadınların yaşam tarzına, kadınların haklarına, kadınların eşit yurttaşlık haklarına müdahaleyi meşru kılmaya çalışan anlayışa, bir gün karşısına çıkacağımızı bilerek karşı duruyoruz. Trabzon’dan Diyanet İşleri Başkanlığı’na soruyoruz: “Nedir kul hakkı?” ABD’de 90 milyon doları aşan, 2023 bütçesi 23 milyar TL olan bir kurumun yaptığı harcamaları açıklamak mı? Lüks araçları mı, şatafatlı lojmanları mı? Biz kadınlar, yaşamımızı kaybederken bu ülkenin gerçek sorunlarını görmezden gelen, halkın milyarlarca lirasını çarçur eden anlayışın kul hakkından bahsetmesini ironik ve trajikomik buluyoruz. Kadınların yıllardır ölümü pahasına mücadele ettikleri haklarına dil uzatabileceklerini sanıyorlar.

Kul hakkını nerede arayın, biliyor musunuz? Daha iki hafta önce koruma talep ettiği halde korunmadığı için öldürülen Sinem Topaloğlu’nda arayın. Kadını koruyan İstanbul Sözleşmesi’nden çıkıp boşanmayı zorlaştırdığınız için katledilen yüzlerce kadın gibi öldürülen Tuğba Sağlam’da arayın. Yıllarca ailesine hizmet etmesini, dışarıya çıkacaksa sizin izin verdiğiniz koşullarda çıkmasını istediğiniz, sıra mirasa gelince ikinci sınıf vatandaş ilan ettiğiniz kadınlarda arayın kul hakkını. Biz kadınları sömür düzenine, cehalete, ötekileştirmeye, ayrıştırmaya, hegemonik eril zihniyete, işsiz görmeyen evlere mahkûm etmek için üzerine vazife olmayan konularda bile hutbe veren diyanete; merak ediyoruz, acaba çocuk tacizleri, kadın cinayetleri, ülkedeki açlık ve sefalet hali, açık açık yapılan yolsuzluklar, hırsızlıklar, doğa katliamları, hayvan hakları, yaşam hakları, saymakla bitmeyecek daha birçok olaydan bahsediyor musunuz? Bu suskunluğunuz neden?

Biliyoruz ki sessiz kalırsak bitmeyecek bir karanlık yayıyorsunuz. Bir bir hayatlarımıza, haklarımıza, hayallerimize uzanıyor o eller; kabullenildiği sürece önümüze dizilmiş zincirler için bekliyorsunuz. Kabul etmiyoruz! Şeriatın gölgesinde devletin çatısı düşlerimize kalkan her el bu ülkenin kadınlarının iradesiyle kırılacaktır. Bir kez daha haykırıyoruz: Diyanet anayasaya karşı suç işlemektedir, hukukun üstünlüğü ve laiklik ilkesiyle davranmamaktadır.”

Türkiye genelinde kadın protestosu vardı

Türkiye genelinde de kadın örgütleri; Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 15 Ağustos 2025 tarihli Cuma hutbesinde miras hakkıyla ilgili “… kişinin; kız çocuklarının mirastan mahkum bırakılması, kız çocuklarının da Allah’ın takdir ettiği hakka razı olmaması kul hakkına aykırıdır” şeklindeki açıklamalarının Anayasa’nın “kanun önünde eşitlik” ilkesine, “Ailenin eşitlik esasına dayalı korunması” yükümlülüğüne ve ”Anayasa hükümlerinin tüm devlet organlarını bağlayıcı olduğu” kuralına aykırı olduğunu belirterek Diyanet’i protesto etti…

(Karadeniz Güne Bakış, 23.08.2025)