Tweet

Van’da son iki yılda 28 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Buna cezasızlık politikasının neden olduğunu belirten TJA’lı Felek Babur, şüpheli ölümlerin yüzde 5’lerden 40’lara çıktığını söyledi. Fotoğraf: MA

Van’da son 2 yılda en az 28 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Kentte şüpheli kadın ölümlerinin en çok yaşandığı ilçe Özalp oldu. Kadınların ölümüyle sonuçlanan vakaların büyük bölümü “intihar” ya da “kaza” olarak kayıtlara geçti. Dikkat çeken husus ise, şüpheli ölümlerin benzer şekilde yaşanması ve yine soruşturmaların benzer şekilde kapatılması. Evde, kırsalda ya da kent merkezinde yaşanan şüpheli ölümlerde, failin tespit edilmemesi kadın örgütlerinin sık sık dile getirdiği “etkin soruşturma yürütülmediği” tezini doğrular nitelikte.

Mezopotamya Ajansı’Ndan Zeynep Durgut’a konuşan Özgür Kadın Hareketi (Tevgera Jinên Azad -TJA) aktivisti Felek Babur, kadın cinayetlerinin yaşanmasının nedeninin cezasızlık politikası olduğunu söyledi. Kent genelinde şüpheli kadın ölümlerinde artış yaşandığını söyleyen Felek Babur, sözlerini şöyle sürdürdü:

 “2015-2016 yıllarına baktığımızda bu oran yüzde 5’lerdeyken bugüne baktığımızda neredeyse yüzde 40’lara kadar çıkmış durumda. Bu, bizi tedirgin ediyor. Tamamen çürümüş bir toplumla karşı karşıyayız. Özellikle son yıllarda sosyal medya üzerinden gençler ve kadınların düşürüldüğü tuzaklar var. Sonrasında yaptıkları şantaj ve tehditleriyle ‘Bizim istediklerimizi yapmazsanız konuşmalarınız, fotoğraflarınız ailelerinize gönderileceğiz’ deniliyor. Bu sefer kadın korkuyor. Feodal bir toplumda yaşıyoruz. Kadın bir şekilde eşi, babası, ağabeyi, akrabaları tarafından zarar göreceğini biliyor. Kadına ‘namus’ gözüyle bakıldığı için bunlar kaçınılmaz oluyor. Ama biz, bunu kabul etmiyoruz, kimsenin malı ve namusu da değiliz. Erkek kendini kadın üzerinden güçlendirmeye ve kadını düşürmeye çalışıyor. ‘Benim istediklerimi yapmazsan senin hayatına son veririz’ diyorlar. Bunu en yakınları yapıyor. Hatta kendi çocuğunun eliyle hayatına son vermeye kadar gidiyor. Bir anne çocuğunun asla katil olmasını istemez, çocuğunu düşündüğü için bile hayatına son verebiliyor. Her şüpheli ölümün arkasında aile ve erkek var.”

Ekonomik şiddet

Ekonomik krizin de kadın ölümlerinde etken olduğunu kaydeden Felek Babur, “Tüm Türkiye’de olduğu gibi Van’da derin bir ekonomik kriz var. Kadın ölümlerin önemli nedenlerinden biri de işsizlik sorunudur. Okul okuduğu halde işsiz kalan kadın ve gençler var. Baktığımız zaman işsizlik diz boyu; ama Van’da her yerde iş ilanları görülüyor. Ben bazen özellikle gidip iş başvurusuna bulunuyorum; ‘iş var mı?’ diye. Yaşa bakıyorlar, öncelikle ‘Yok, olmaz, illa ki 16-17 yaşlarında gençler olsun’ diyorlar. Amaçları da kadınları ve gençleri kolayca sömürüp günübirlik çalıştırmaktır. Bunun beraberinde burada farklı ve güçlü bazı eller adı altında kadınlar düşürülüyor. Sosyal medyada ise iş imkanı adı altında kendilerine mecbur bırakıyor. Bu fuhşa, madde kullanım ve bağımlılığına kadar gidiyor. Her şüpheli ölümün arkasında bir cezasızlık politikası var” diye belirtti.

“Kadınlar susturuluyor”

Ekonomik krizle mücadele ederek çalışmak isteyen kadınların aile olgusu ile karşı karşıya kaldığını söyleyen Felek Babur, “Yardım için gelen çoğu kadın ve genç ‘Ailem bilmesin’ diyor. Çoğu zaman anne ve kız kardeş beraber geliyor. Ama baba ve erkek kardeşin bundan kesinlikle haberi olmuyor. ‘Babam veya eşim bilirse öldürür’ diyorlar. Biz elimizden geldikçe destek veriyoruz ve konuşuyoruz. Gerektiği yerde psikolog ve avukat da getirerek yardımcı olmaya çalışıyoruz. Ailelerin birçoğu bunların açığa çıkmasını istiyor. Ama maalesef birilerinin korkusu ve baskısıyla susmak zorunda bırakılıyorlar. Yine de eskiye oranla iyi bir açılım var. Çocuklarının yanında olup destek oluyorlar. Çünkü ailelerde özel savaş politikalarının farkındadır” şeklinde konuştu.

(Evrensel, 08.11.2025)